Խուճապ առաջացնող կեղծ լուրեր․ ինչպե՞ս են ֆեյսբուքյան էջերը հորինված լուրերով այցելություններ հավաքում
Շուշան Ստեփանյան, #CivilNetCheck
Բազմահազար հետևորդներ ունեցող ֆեյսբուքյան էջերը տարածում են խուճապ առաջացնող գրառումներ՝ «Անդառնալի կորուստ․ դիպուկահարի կրակոցը խլեց Դավիթի կյանքը», «Հրատապ․ ադրբեջանցին օրը ցերեկով կացինով ներխուժել է գյուղ», «20 անգամ ավելի շատ մահեր կորոնավիրուսից․ նոր աղետը ցնցել է բոլորին» և այլ վերտառությամբ։
Սակայն այս «լուրերը» կա՛մ որևէ առնչություն չունեն Հայաստանի հետ, կա՛մ ժամանակավրեպ են, կա՛մ ամբողջությամբ հորինված։
Սենսացիոն, տագնապային գրառումներ տարածող ֆեյսբուքյան այս էջերը ներկայանում են որպես լրատվական, մինչդեռ դրանք մեծամասամբ տարածում են հորինված տեղեկություններ։ Այդ էջերը իրենց ստեղծումից ի վեր հավաքել են մեծ թվով հետևորդներ, ինչի հետևանքով ահաբեկող գրառումներն հասնում են լայն լսարանի։
Կորոնավիրուսից սարսափելի աղետից մինչև կացինով ներխուժած ադրբեջանցի․ հորինված լուրերի հետքերով
Դիպուկահարի կրակոցից զոհված Դավիթի մասին գրառման տակ օգտատերերը դժգոհել են․ կցված հղումով անցնելիս պարզվել է, որ հոդվածը ռուս-ուկրաինական պատերազմում զոհված ոմն Դավիթի մասին է, և որևէ կապ չունի Հայաստանի հետ։
Նմանատիպ արձագանք է առաջացրել նաև՝ «Հրատապ լայվով դիմում եմ ողջ բնակչությանը. ահավոր բան է տեղի ունեցել» վերնագրով գրառումը։ Այն տարածվում է կառավարության շենքի ֆոնին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի լուսանկարով՝ ստեղծելով տպավորություն, թե նա շտապ հայտարարություն է արել։ Մինչդեռ, կցված հոդվածում նշվում է, որ ուղիղ եթերում հաղորդվել է ինչ-որ «սարսափելի միջադեպի» մասին, սակայն չի հստակեցվում, թե ինչ է տեղի ունեցել։
Նույն ֆեյսբուքյան էջերը խուճապային գրառումներ են տարածում, թե իբր օրը ցերեկով ադրբեջանցի է կացինով ներխուժել գյուղ։
Վստահություն ներշնչելու համար լուսանկարում օգտագործված է «Այսօր» լրատվամիջոցի տարբերանշանն ու aysor.am կայքի անվանումը նմանակող apsor.am գրությունը։
Հոդվածում նշված չէ, թե որտեղ է տեղի ունեցել դեպքը։ Ըստ հոդվածի՝ գյուղացիները կարողացել են չեզոքացնել ադրբեջանցուն և կան վիրավորներ։ Բայց Հայաստանի որևէ գյուղում կացինով ադրբեջանցու ներխուժման դեպք չի գրանցվել։
Նույն ֆեյսբուքյան էջերը մի քանի օրվա տարբերությամբ գրել են ոչ միայն դիպուկահարի կրակոցից զոհի, սարսափելի միջադեպերի, այլև կորոնավիրուսից ավելի մահացու աղետի մասին։
«20 անգամ ավելի շատ մահեր, քան կորոնավիրուսից․ նոր աղետը ցնցել է բոլորին»,- գրում են ֆեյսբուքյան էջերը։
Սակայն հոդվածում խոսքը ոչ թե նոր համաճարակի մասին է, այլ ինչ-որ աղետի, որի մասին որևէ հստակ տվյալ չի նշվում։
Ո՞րն է խուճապային կեղծ լուրերի թիրախն ու իրական նպատակը
Կեղծ գրառումներին կցված բոլոր հոդվածները ռուսերեն են՝ հավանաբար երկու լեզվով խոսող լսարանին թիրախավորելու նպատակով։ Արհեստական բանականության (ԱԲ) գործածությունը հայտնաբերող հարթակների գնահատմամբ՝ այդ տեքստերը 70–90% հավանականությամբ գեներացվել են ԱԲ գործիքներով։ Նույնը վերաբերում է նաև լուսանկարներին, որոնք ևս ստեղծված կամ մշակված են արհեստական բանականության գործիքներով։
Այսպիսի խուճապային գրառումների հիմնական նպատակը դրանց կցված կայքերի այցելությունների թվի ավելացումն ու գովազդից եկամուտ ստանալն է։ Սահմանային, արտակարգ իրավիճակների մասին լուրերը սովորաբար մեծ հետաքրքրություն են առաջացնում օգտատերերի շրջանում։ Եվ այդ նպատակով վերնագրերում հաճախ կիրառվում են «հրատապ», «արտակարգ», «սարսափելի» ձևակերպումները՝ մարդկանց ստիպելով բացել հղումները։
The post Խուճապ առաջացնող կեղծ լուրեր․ ինչպե՞ս են ֆեյսբուքյան էջերը հորինված լուրերով այցելություններ հավաքում appeared first on CIVILNET.
Թեմատիկ
ՊՆ-ն առաջարկում է պարտադիր զինծառայությունը կրճատել կես տարով՝ սկսած 2026-ից
Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը հանրային քննարկման է ներկայացրել օրենքի նախագիծ, որով առաջարկվում է 2026-ի ամառային զորակոչից սկսած շարքային կազմի պարտադիր զինվորական ծառայության ժամկետը 24 ամսից կրճատել՝ սահմանելով 18 ամիս։ Նշվում է, որ նախաձեռնությունը բխում է Կառավարության 2021-2026 թվականների ծրագրից, որով նախատեսվում էր կրճատել պարտադիր ծառայության ժամկետը՝ զինված ուժերում պայմանագրային զինծառայողների թիվն ավելացնելու հաշվին։ Ըստ նախագծի հիմնավորման՝ վերջին տարիներին պայմանագրային ծառայությունը գրավիչ դարձնելու ուղղությամբ արդյունավետ քայլեր են իրականացվել, օրինակ ներդվել է «Պաշտպան հայրենյաց» ծրագիրը, արհեստավարժ սերժանտական և ատեստավորման համակարգերը, ինչպես նաև սահմանամերձ զորամասերում ծառայության խրախուսումը։ ՊՆ-ն պնդում է, որ այս բարեփոխումների դրական արդյունքները, ըստ ՊՆ-ի, թույլ են տալիս անցում կատարել 18-ամսյա ծառայության։Հիմնավորում […] The post ՊՆ-ն առաջարկում է պարտադիր զինծառայությունը կրճատել կես տարով՝ սկսած 2026-ից appeared first on CIVILNET.
Կեղծ ներդրումային հարթակներ՝ բանկերի ու վարչապետի անունից
Շուշան Ստեփանյան, #CivilNetCheck Սոցցանցերում տարածվում են գովազդային գրառումներ հայաստանյան մի շարք բանկերի և ռուսական «Գազպրոմբանկի» անունից։ Դրանք խոստանում են ներդրումային հարթակի հասանելիություն, որի միջոցով հնարավոր է իբր գումար աշխատել։ «Ամերիաբանկը բացել է հասանելիությունը հարթակին: Սկսում ենք 65,000 դրամից, ամսական ստանում ենք սկսած 675,000 դրամից»,-նշված է «Ամերիաբանկի» անունից տարածվող գրառման մեջ։ Մինչդեռ, այս գրառումները կեղծ են։ Դրանց իրական նպատակը, հայտնի բանկերի անունն օգտագործելով, վստահություն ներշնչելն ու քաղաքացիներին դրդելն է ներդրումներ կատարել կասկածելի հարթակներում, որը կարող է հանգեցնել ֆինանսական կորուստների։ Նույն սխեման՝ տարբեր անուններով Նույն տեքստը տարածվում է «Արդշինբանկի» անունից։ Այդ գովազդային գրառումներին կցված է նույն in.invesstt.site անվանումով կայքը։ Հրահանգների հաջորդականությունը ևս […] The post Կեղծ ներդրումային հարթակներ՝ բանկերի ու վարչապետի անունից appeared first on CIVILNET.
Հայաստանը խորապես մտահոգված է Դոհայի բնակելի թաղամասերի թիրախավորման կապակցությամբ. ԱԳՆ
Հայաստանը իր մտահոգությունն է հայտնել Իսրայելի կողմից Դոհայի բնակելի թաղամասերի թիրախավորման կապակցությամբ և կողմերին զսպվածության կոչ է անրել: Այս մասին հայտարարություն է տարածել Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը: «Հայաստանը խորապես մտահոգված է Դոհայի բնակելի թաղամասերի թիրախավորման կապակցությամբ և բոլոր ներգրավված կողմերին զսպվածության կոչ է անում՝ տարածաշրջանի անվտանգային իրավիճակի հետագա սրումից խուսափելու համար»,- ասված է հայտարարությունում: Իսրայելական օդուժը սեպտեմբերին հրթիռակոծել է Կատարի մայրաքաղաք Դոհայում գտնվող այն շենքը, որտեղ այդ պահին խորհրդակցություն էին անցկացնում «Համաս» շարժման ղեկավարները։ «Համասը» հայտարարել է, որ զոհվել է իր հինգ անդամ։ The post Հայաստանը խորապես մտահոգված է Դոհայի բնակելի թաղամասերի թիրախավորման կապակցությամբ. ԱԳՆ appeared first on CIVILNET.
Ucom-ի աջակցությամբ «Արմդրոն Համայնք»-ը սովորեցնում է ապագայի տեխնոլոգիաները
Ucom-ի աջակցությամբ «Արմդրոն Համայնք»-ը սովորեցնում է ապագայի տեխնոլոգիաները
Ադրբեջանում բազմազգ զորավարժություններ են անցկացվել
Այթան Ֆարհադովա, հրապարակվում է OC Media-ի հետ գործընկերության շրջանակում Ադրբեջանը հյուրընկալել է «Հավերժ եղբայրություն» համատեղ բազմազգ զորավարժությունները՝ Թուրքիայի, Կատարի, Ուզբեկստանի, Պակիստանի և Ղազախստանի մասնակցությամբ։ Զորավարժությունները մեկնարկել են երեքշաբթի և նախատեսվում է, որ կշարունակվեն շուրջ երկու շաբաթ։ Ադրբեջանի ՊՆ-ի տեղեկացմամբ՝ բազմազգ համատեղ զորավարժություններում կիրառվել են զրահատեխնիկա, բանակային ավիացիա և անօդաչու թռչող սարքեր։ «Զորավարժության հիմնական նպատակը հատուկջոկատայինների միջև փորձի փոխանակումն ու նրանց հմտությունների կատարելագործումն է։ Մասնակից ստորաբաժանումները նաև կկատարեն մարտական պատրաստության առաջադրանքներ՝ կրակային պատրաստություն, պարաշյուտային ցատկեր, դիպուկահարների գործունեություն, ինչպես նաև բնակավայրերի մաքրման գործողություններ հակառակորդի ուժերից»,- նշված է նախարարության հաղորդագրությունում։ Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը հայտարարել է, որ սա «Հավերժ եղբայրություն» համատեղ զորավարժությունների […] The post Ադրբեջանում բազմազգ զորավարժություններ են անցկացվել appeared first on CIVILNET.
Շարունակվում են քննարկումները 2026-2028 թթ. ՄԺԾԾ հարկաբյուջետային և ծախսային շրջանակի վերաբերյալ
Գերատեսչությունների ղեկավարները հանդես են եկել իրենց առաջարկություններով ու դիտարկումներով՝ նախատեսվող ծրագրերի իրականացման և ծախսերի նախատեսման վերաբերյալ: